Tin-Tam-Minh

信 心 銘 Tín Tâm Minh Verses on the Faith-Mind Inscrit sur la foi en l’esprit Tam Tổ Tăng Xán Mục Lục 信 心 銘........................................................................ 1 ...................................................................Tín Tâm Minh 1 ......................................................................Tin Vào Tâm 7 .................................................Verses on the Faith-Mind 12 ................................................Inscrit sur la foi en l’esprit 18 信 心 銘.................................................................... 23 .................................................................Tín Tâm Minh 23 ....................................................................Tin Vào Tâm 23 ...............................................Verses On The Faith-Mind 23 ................................................Inscrit sur la foi en l’esprit 23 L ờ i T ự a Tăng Xán (Seng T’san)là tổ thứ ba của Thiền tông, một tông phái của Phật giáo Đại thừa tại Trung Quốc. Thiền sư sống ở thế kỷ thứ sau, nối pháp của Nhị tổ Huệ Khả (Huike). Huệ Khả nối tiếp Bồ Đề Đạt Ma (Bodhidharma) là tổ sư của tông này tại Trung Quốc và cũng là tổ thứ 28 sau Phật Thích Ca Mâu Ni của dòng Thiền Ấn Độ. Sau khi được ấn khả (nghĩa là khi đệ tử được thầy xác nhận mình đã hoàn tất tất cả điều kiện dưới sự hướng dẫn của thầy), thiền sư Tăng Xán lang thang đây đó, sống ẩn dật không ai biết. Thiền sư là tác giả của Tín Tâm Minh, một tác phẩm trứ danh, rất phổ biến trong giới Thiền. Bài này gồm 584 chữ và kết hợp những giáo lý của Đạo Phật và Đạo Lão. Chúng tôi thu thập trong tập này nguyên tác bằng Hán văn của Thiền sư Tăng Xán với phần phiên âm Hán Việt để cống hiến những độc giả thông thạo chữ Hán. Tín Tâm Minh đã được dịch ra nhiều thứ tiếng. Vì những dị đồng về ngôn ngữ và văn hóa nên dù bản dịch có thật hay cũng không thể hoàn toàn tái tạo được ý của nguyên bản. Có rất nhiều bản dịch ra Anh ngữ. Chúng tôi chọn bản phiên dịch của giáo sư Richard B. Clarke, giám đốc của hai trung tâm Thiền Amherst, Massachussets và Coventry, Connecticut. Tuy đôi khi ông Clarke không theo sát nguyên bản nhưng lời văn đặc biệt trong sáng và ý chính vẫn giữ nguyên. Bản Pháp ngữ là một tổng hợp của nhiều dịch giả. Vì nhận thấy các bản dịch sang Việt ngữ trước đây của một số tác giả rất uyên bác nhưng khó hiểu nên chúng tôi cũng đã dựa theo bản dịch của ông Clarke mà dùng những từ ngữ phổ thông. Trong tập này, trước tiên là nguyên bản chữ hán có kèm bản dịch Hán Việt, tiếp theo là ba bản dịch Việt-Anh-Pháp. Sau đó, từng câu tiếng Hán được trình bầy với phần dịch ra Việt-Anh-Pháp để độc giả dễ dàng tham khảo. Dương Gia, 01-2003 信 心 銘 Tín Tâm Minh 至 道 無 難 唯 嫌 揀 擇 1 Chí đạo vô nan duy hiềm giản trạch 但 莫 憎 愛 洞 然 明 白 2 Đản mạc tăng ái động nhiên minh bạch 毫 厘 有 差 天 地 懸 隔 3 Hào ly hữu sai thiên địa huyền cách 欲 得 現 前 莫 存 順 逆 4 Dục đắc hiện tiền mạc tồn thuận nghịch. 違 順 相 爭 是 為 心 病 5 Vi thuận tương tranh thị vi tâm bệnh 不 識 玄 旨 徒 勞 念 靜 6 Bất thức huyền chỉ đồ lao niệm tĩnh 圓 同 太 虛 無 欠 無 餘 7 Viên đồng thái hư vô khiếm vô dư 良 由 取 捨 所 以 不 如 8 Lương do thủ xả sở dĩ bất như. 莫 逐 有 緣 勿 住 空 忍 9 Mạc trục hữu duyên vật trụ không nhẫn 一 種 平 懷 泯 然 自 盡 10 Nhất chủng bình hoài dẫn nhiên tự tận 止 動 歸 止 止 更 彌 動 11 Chỉ động quy chỉ chỉ cánh di động 唯 滯 兩 邊 寧 知 一 種 12 Duy trệ lưỡng biên ninh tri nhất chủng. 一 種 不 通 兩 處 失 功 13 Nhất chủng bất thông lưỡng xứ thất công 遣 有 沒 有 從 空 背 空 14 Khiển hữu một hữu tùng không bối không 多 言 多 慮 轉 不 相 應 15 Đa ngôn đa lự chuyển bất tương ưng 絕 言 絕 慮 無 處 不 通 16 Tuyệt ngôn tuyệt lự vô xứ bất thông. 歸 根 得 旨 隨 照 失 宗 17 Quy căn đắc chỉ tùy chiếu thất tông 須 臾 返 照 勝 卻 前 空 18 Tu du phản chiếu thắng khước tiền không 前 空 轉 變 皆 由 妄 見 19 Tiền không chuyển biến giai do vọng kiến 不 用 求 真 唯 須 息 見 20 Bất dụng cầu chơn duy tu tức kiến. 二 見 不 住 愼 莫 追 尋 21 Nhị kiến bất tụ thận mạc truy tầm 才 有 是 非 紛 然 失 心 22 Tài hữu thị phi phân nhiên thất tâm 二 由 一 有 一 亦 莫 守 23 Nhị do nhất hữu nhất diệc mạc thủ 一 心 不 生 萬 法 無 咎 24 Nhất tâm bất sanh vạn pháp vô cữu. - 2 - 無 咎 無 法 不 生 不 心 25 Vô cữu vô pháp bất sanh bất tâm 能 隨 境 滅 境 逐 能 沈 26 Năng tùy cảnh diệt cảnh trục năng trầm 境 由 能 境 能 由 境 能 27 Cảnh do năng cảnh năng do cảnh năng 欲 知 兩 段 元 是 一 空 28 Dục tri lưỡng đoạn nguyên thị nhất không. 一 空 同 兩 齊 含 萬 象 29 Nhất không đồng lưỡng tề hàm vạn tượng 不 見 精 麤 寧 有 扁 黨 30 Bất kiến tinh thô ninh hữu thiên đảng 大 道 體 寬 無 易 無 難 31 Đại đạo thể khoan vô dị vô nan 小 見 狐 疑 轉 急 轉 遲 32 Tiểu kiến hồ nghi chuyển cấp chuyển trì. 執 之 失 度 必 入 邪 路 33 Chấp chi thất độ tất nhập tà lộ 放 之 自 然 體 無 去 住 34 Phóng chi tự nhiên thể vô khứ trụ 任 性 合 道 逍 遙 絕 惱 35 Nhậm tánh hợp đạo tiêu dao tuyệt não 繫 念 乖 真 昏 沈 不 好 36 Hệ niệm quai chơn hôn trầm bất hảo. - 3 - 不 好 勞 神 何 用 疏 親 37 Bất hảo lao thần hà dụng sơ thân 欲 取 一 乘 勿 惡 六 塵 38 Dục thủ nhất thừa vật ố lục trần 六 塵 不 惡 還 同 正 覺 39 Lục trần bất ác hoàn đồng chánh giác 智 者 無 為 愚 人 自 縛 40 Trí giả vô vi ngu nhân tự phược. 法 無 異 法 妄 自 愛 著 41 Pháp vô dị pháp vọng tự ái trước 將 心 用 心 豈 非 大 錯 42 Tương tâm dụng tâm khởi phi đại thác 迷 生 寂 亂 悟 無 好 惡 43 Mê sanh tịch loạn ngộ vô hảo ác 一 切 二 邊 良 由 斟 酌 44 Nhất thiết nhị biên lương do châm chước 夢 幻 虛 華 何 勞 把 捉 45 Mộng huyễn hư hoa hà lao bả tróc 得 失 是 非 一 時 放 卻 46 Đắc thất thị phi nhất thời phóng khước 眼 若 不 睡 諸 夢 自 除 47 Nhãn nhược bất thụy chư mộng tự trừ 心 若 不 異 萬 法 一 如 48 Tâm nhược bất dị vạn pháp nhất như. - 4 - 一 如 體 玄 兀 爾 忘 緣 49 Nhất như thể huyền ngột nhĩ vong duyên 萬 法 齊 觀 歸 復 自 然 50 Vạn pháp tề quán qui phục tự nhiên 泯 其 所 以 不 可 方 比 51 Dẫn kỳ sở dĩ bất khả phương tỷ 止 動 無 動 動 止 無 止 52 Chỉ động vô động động chỉ vô chỉ. 兩 既 不 成 一 何 有 爾 53 Lưỡng ký bất thành nhất hà hữu nhĩ 究 竟 窮 極 不 存 軌 則 54 Cứu cánh cùng cực bất tồn quỹ tắc 契 心 平 等 所 作 俱 息 55 Khế tâm bình đẳng sở tác câu tức 狐 疑 盡 淨 正 信 調 直 56 Hồ nghi tận tịnh chánh tín điều trực. 一 切 不 留 無 可 記 憶 57 Nhất thiết bất lưu vô khả ký ức 虛 明 自 照 不 勞 心 力 58 Hư minh tự chiếu bất lao tâm lực 非 思 量 處 識 情 難 測 59 Phi tư lượng xứ thức tình nan trắc 真 如 法 界 無 他 無 自 60 Chân như pháp giới vô tha vô tự. - 5 - 要 急 相 應 唯 言 不 二 61 Yếu cấp tương ưng duy ngôn bất nhị 不 二 皆 同 無 不 包 容 62 Bất nhị giai đồng vô bất bao dung 十 方 智 者 皆 入 此 宗 63 Thập phươn g trí giả giai nhập thử tông 宗 非 促 延 一 念 萬 年 64 Tông phi xúc diên nhất niệm vạn niên. 無 在 不 在 十 方 目 前 65 Vô tại bất tại thập phương mục tiền 極 小 同 大 忘 絕 境 界 66 Cực tiểu đồng đại vong tuyệt cảnh giới 極 大 同 小 不 見 邊 表 关于同志近三年现实表现材料材料类招标技术评分表图表与交易pdf视力表打印pdf用图表说话 pdf 67 Cực đại đồng tiểu bất kiến biên biểu 有 即 是 無 無 即 是 有 68 Hữu tức thị vô vô tức thị hữu. 若 不 如 此 必 不 須 守 69 Nhược bất như thử tất bất tu thủ 一 即 一 切 一 切 即 一 70 Nhất tức nhất thiết nhất thiết tức nhất 但 能 如 是 何 慮 不 畢 71 Đản năng như thị hà lự bất tất 信 心 不 二 不 二 信 心 72 Tín tâm bất nhị bất nhị tín tâm 言 語 道 斷 非 去 來 今 73 Ngôn ngữ đạo đoạn phi khứ lai kim - 6 - Tin Vào Tâm 1. Đạo lớn không khó với ai không phân biệt. 2. Không còn yêu ghét, thì mọi sự đều sáng tỏ, minh bạch, 3. Chỉ một thoáng phê phán cũng khiến đất trời xa nhau vô tận. 4. Muốn đạt chân lý hãy tránh phân biệt phải trái. 5. Bận rộn với đúng sai là bệnh của tâm. 6. Chưa hiểu bản chất của sự vật thì tâm còn bất an. 7. Đường Đạo hoàn hảo như không gian, không thiếu cũng không thừa. 8. Chính vì cứ khẳng định hoặc phủ nhận nên chẳng bao giờ nhận được thực chất của sự vật. 9. Chẳng nên vướng mắc vào ngoại vật hoặc đắm mình vào cảnh không bên trong. 10. Sống ung dung tự tại, hài hòa với mọi sự vật thì chẳng còn mê lầm. 11. Càng muốn ngưng hoạt động để được an tịnh thì càng vọng động. 12. Còn đi từ thái cực này sang thái cực khác thì càng xa tâm Phật. 13. Còn ôm giữ tâm phàm thì có năng động hay an tịnh, khẳng định hay phủ nhận thì cũng chẳng tìm ra tâm Phật. 14. Phủ nhận thực chất của sự vật là không nắm được thực tại. Công nhận sự vật không thật cũng không nắm được thực tại. 15. Càng nghĩ càng bàn đến, thì càng xa chân lý. 16. Thôi nghĩ bàn thì sẽ hiểu được tất cả. - 7 - 17. Trở về nguồn cội là tìm được thực chất của mình. Chạy theo hình tướng bên ngoài hay muốn giác ngộ là càng xa lìa nguồn cội. 18. Tỉnh thức dù chỉ trong chốc lát cũng là vượt khỏi hình tướng và hư không. 19. Ta coi những biến chuyển trong hư không là thực chỉ vì còn mê lầm. 20. Chẳng nên đi tìm chân lý, chỉ cần từ bỏ mọi quan niệm. 21. Không nên lúc nào cũng phân biệt tốt, xấu; hơn thế nữa, nên thận trọng dẹp bỏ thói quen này. 22. Còn quyến luyến điều này điều nọ, còn phê phán đúng sai, thì tâm sẽ rối loạn. 23. Dù tốt hay xấu cũng từ một gốc mà ra, nhưng bám víu vào gốc này thì cũng chẳng nên. 24. Nếu trên đường đạo tâm không xao động, thì chẳng có gì làm bận lòng. Một khi sự vật không còn làm bận lòng, chúng không còn như xưa. 25. Không còn quyến luyến tư tưởng yêu ghét, cái tâm cũ không còn nữa. 26. Một khi “ta” và sự vật bên ngoài không còn chia chẻ thì tâm cũng chẳng còn. Cũng như vậy, khi chủ thể suy tưởng không còn thì các sự vật đối tượng cũng chẳng còn. 27. Vì có chủ thể nên mới có sự vật đối tượng. Vì có sự vật nên mới có tâm chủ thể. 28. Hãy hiểu rằng chủ thể và đối tượng chỉ là hai mặt của một thực tại duy nhất: tánh không. 29. Trong tánh không này, hai mặt thật sự chỉ là một và trong mỗi mặt là toàn thể các hiện tượng. - 8 - 30. Nếu không phân biệt thô và tinh tế, thì cũng sẽ không có thành kiến hoặc quan niệm. 31. Sống theo đạo lớn không dễ cũng chẳng khó. 32. Những ai có lối nhìn hạn hẹp thường sợ hãi và thiếu cương quyết. Càng vội vã, càng tiến chậm. 33. Tâm còn hẹp hòi và còn ham muốn giác ngộ là hoàn toàn sai lầm. 34. Cứ để mọi chuyện xẩy ra tự nhiên, thì chẳng có đi hay ở. 35. Cứ theo bản tính tự nhiên thì sẽ bước tự do không vướng ngại. 36. Khi tâm vướng bận, chân lý bị che khuất vì mọi vật đều mờ ảo tối tăm. 37. Phê phán chỉ làm mệt mỏi và đem đến khó khăn. Phân biệt, chia chẻ thì lợi ích gì? 38. Muốn bước trên đường đạo, nên tránh ghét bỏ cả thế giới của giác quan và của tư tưởng. 39. Thật vậy, hoàn toàn chấp nhận là thật sự giác ngộ. 40. Kẻ hiền không mong cầu điều gì trong khi người ngu xuẩn cứ tự trói buộc mình. 41. Chỉ có một chân lý, một đường đạo, một giới luật, không có nhiều. Kẻ mê muội vì cần bám víu nên thích phân biệt. 42. Đi tìm trí tuệ bằng cái tâm phân biệt là sai lầm lớn nhất. 43. Tĩnh và động đều là ảo tưởng. Một khi đã giác ngộ thì không còn yêu hay ghét. 44. Vì thiếu sáng suốt nên mới phân biệt tốt xấu. 45. Tốt xấu, phải trái giống như ảo ảnh, huyễn mộng. Có khờ mới muốn nắm bắt lấy chúng. 46. Phải từ bỏ những tư tưởng hơn thiệt, đúng sai tức thời. - 9 - 47. Không bao giờ ngủ thì làm sao có mộng. 48. Cái tâm không phân biệt thì vạn vật hiện hữu như thế, nghĩa là chúng có cùng một thực chất. 49. Hiểu được bí mật của thực chất độc nhất này thì thoát khỏi mọi vướng mắc. 50. Nhìn được mọi vật như nhau thì đạt được tinh túy của đại ngã. 51. Không thể nào so sánh hay diễn tả trạng thái tự tại, không liên hệ này. 52. Khi không có hoạt động thì có tĩnh và khi có tĩnh thì làm gì có ngưng hoạt động? 53. Khi những đối nghịch không còn, thì trạng thái đồng nhất cũng không còn. 54. Khi đã đến trạng thái cuối cùng này thì không thể áp dụng định luật nào được nữa. 55. Vì cái tâm đồng nhất với đạo không cần cố gắng nữa. 56. Nghi ngờ và ngập ngừng tiêu tan. Sự thật sáng tỏ trong tâm. 57. Trong thoáng chốc, xiềng xích được tháo gỡ. Không còn gì níu kéo, cũng không còn gì để bám víu vào. 58. Tất cả trống không, rõ ràng, tự sáng tỏ, không cần vận dụng đến trí. 59. Tư tưởng, cảm xúc, tri kiến trở thành vô nghĩa. 60. Trong cõi như thị này, chẳng còn ngã cũng chẳng còn cái gì không phải là ngã. 61. Để sống hòa hợp với thực tại này, mỗi khi ngờ vực thì chỉ cần nói “Không Hai”. 62. Trong “không hai”, không có gì phân cách, không có gì bị loại ra ngoài. 63. Bất luận khi nào hay ở đâu, giác ngộ là bước vào chân lý này. - 10 - 64. Chân lý vượt khỏi thời gian và không gian dù thu hẹp hay nới rộng. Trong chân lý này, một tư tưởng dài muôn năm. 65. Hư vô ở đây hư vô ở kia. Thật ra, vũ trụ vô tận lúc nào cũng ở trước mắt. 66. Vũ trụ hoặc vô cùng bát ngát hoặc vô cùng li ti. 67. Cũng như nhau thôi vì định nghĩa và biên giới đã tan rã. 68. Đối với hiện hữu và không hiện hữu cũng vậy. 69. Đừng phí thì giờ bàn cãi hay tìm hiểu cái không thể hiểu. 70. Mỗi sự vật là sự thể hiện của cái độc nhất. Đồng thời, cái độc nhất thể hiện dưới hình thức mọi sự vật. 71. Sống được như vậy thì chẳng còn phải lo âu đến những gì không hoàn mỹ. 72. Tin vào Tâm là sống không chia chẻ, là hòa mình với nguồn gốc của mọi sự vật.. 73. Ngôn ngữ! Đạo vượt khỏi ngôn ngữ, vì trên đường Đạo không có hôm qua, không có ngày mai, không có hôm nay. - 11 - Verses on the Faith-Mind by Jianzhi Sengcan (translation by John B. Clarke) 1. The Great Way is not difficult for those not attached to preferences. 2. When neither love nor hate arises, all is clear and undisguised. 3. Separate by the smallest amount, however, and you are as far from it as heaven is from earth. 4. If you wish to know the truth, then hold to no opinions for or against anything. 5. To set up what you like against what you dislike is the disease of the mind. 6. When the fundamental nature of things is not recognized the mind's essential peace is disturbed to no avail. 7. The Way is perfect as vast space is perfect, where nothing is lacking and nothing is in excess. 8. Indeed, it is due to our grasping and rejecting that we do not know the true nature of things. 9. Live neither in the entanglements of outer things, nor in ideas or feelings of emptiness. 10. Be serene and at one with things and erroneous views will disappear by themselves. 11. When you try to stop activity to achieve quietude, your very effort fills you with activity. 12. As long as you remain attached to one extreme or another you will never know Oneness. - 12 - 13. Those who do not live in the Single Way cannot be free in either activity or quietude, in assertion or denial. 14. Deny the reality of things and you miss their reality; assert the emptiness of things and you miss their reality. 15. The more you talk and think about it the further you wander from the truth. 16. So cease attachment to talking and thinking, and there is nothing you will not be able to know. 17. To return to the root is to find the essence, but to pursue appearances or "enlightenment" is to miss the source. 18. To awaken even for a moment is to go beyond appearance and emptiness. 19. Changes that seem to occur in the empty world we make real only because of our ignorance. 20. Do not seek for the truth; only cease to cherish opinions. 21. Do not remain in a dualistic state; avoid such easy habits carefully. 22. If you attach even to a trace of this and that, of right and wrong, the Mind-essence will be lost in confusion. 23. Although all dualities arise from the One, do not be attached even to ideas of this One. 24. When the mind exists undisturbed in the Way, there is no objection to anything in the world; and when there is no objection to anything, things cease to be -- in the old way. 25. When no discriminating attachment arises, the old mind ceases to exist. 26. When thought objects vanish, the thinking subject vanishes, as when the mind vanishes objects vanish. - 13 - 27. Likewise when the thinking subject vanishes so too do the objects created by mind. 28. The arising of other gives rise to self; giving rise to self generates others. Know these seeming two as facets of the One Fundamental Reality. 29. In this Emptiness, these two are really one—and each contains all phenomena. 30. If not comparing, nor attached to "refined" and "vulgar"—you will not fall into judgment and opinion. 31. The Great Way is embracing and spacious—to live in it is neither easy nor difficult. 32. Those who rely on limited views are fearful and irresolute: The faster they hurry, the slower they go. 33. To have a narrow mind, and to be attached to getting enlightenment is to lose one's center and go astray. 34. When one is free from attachment, all things are as they are, and there is neither coming nor going. 35. When in harmony with the nature of things, your own fundamental nature, and you will walk freely and undisturbed. 36. However, when mind is in bondage, the truth is hidden, and every-thing is murky and unclear, and the burdensome practice of judging brings annoyance and weariness. 37. What benefit can be derived from attachment to distinctions and separations? 38. If you wish to move in the One Way, do not dislike the worlds of senses and ideas. 39. Indeed, to embrace them fully is identical with true Enlightenment. - 14 - 40. The wise person attaches to no goals but the foolish person fetters himself or herself. 41. There is one Dharma, without differentiation. Distinctions arise from the clinging needs of the ignorant. 42. To seek Mind with the discriminating mind is the greatest of mistakes. 43. Rest and unrest derive from illusion; with enlightenment, attachment to liking and disliking ceases. 44. All dualities come from ignorant inference. 45. They are like dreams, phantoms, hallucinations-it is foolish to try to grasp them. 46. Gain and loss, right and wrong; finally abandon all such thoughts at once. 47. If the eye never sleeps, all dreams will naturally cease. 48. If the mind makes no discriminations, the ten thousand things are as they are, of single essence. 49. To realize the mystery of this One-essence is to be released from all entanglements. 50. When all things are seen without differentiation, the One Self- essence is everywhere revealed. 51. No comparisons or analogies are possible in this causeless, relationless state of just this One. 52. When movement stops, there is no movement-and when no movement, there is no stopping. 53. When such dualities cease to exist Oneness itself cannot exist. 54. To this ultimate state no law or description applies. 55. For the Realized mind at one with the Way all self-centered striving ceases. - 15 - 56. Doubts and irresolutions vanish and the Truth is confirmed in you. 57. With a single stroke you are freed from bondage; nothing clings to you and you hold to nothing. 58. All is empty, clear, self-illuminating, with no need to exert the mind. 59. Here, thinking, feeling, understanding, and imagination are of no value. 60. In this world "as it really is" there is neither self nor other-than- self. 61. To know this Reality directly is possible only through practicing non-duality. 62. When you live this non-separation, all things manifest the One, and nothing is excluded. 63. Whoever comes to enlightenment, no matter when or where, Realizes personally this fundamental Source. 64. This Dharma-truth has nothing to do with big or small, with time and space. Here a single thought is as ten thousand years. 65. Not here, not there—but everywhere always right before your eyes. 66,67. Infinitely large and infinitely small: no difference, for definitions are irrelevant and no boundaries can be discerned. 68. So likewise with "existence" and "non-existence." 69. Don't waste your time in arguments and discussion attempting to grasp the ungraspable. 70. Each thing reveals the One, the One manifests as all things. 71. To live in this Realization is not to worry about perfection or non- perfection. - 16 - 72. To put your trust in the Heart-Mind is to live without separation, and in this non-duality you are one with your Life-Source. 73. Words! Words! The Way is beyond language, for in it there is no yesterday, no tomorrow, no today. - 17 - Inscrit sur la foi en l’esprit (Diverses sources) 1. La grande Voie n'est pas difficile, il suffit d'éviter de choisir. 2. Si vous êtes libre de la hain